De CFO als aanjager van innovatie
Huidig beeld van een CFO:
Een CFO die focus geeft aan innovatie heeft voor velen eenzelfde beeld als een leeuw die vegetarisch is. Maar naar wie moet u als ondernemer in het bedrijf toe om te sparren over welke strategie u moet gaan voeren en welke richting innovatie zou moeten hebben? De CFO (of financieel directeur) is toch degene die op de rem staat en oog heeft op de financiële administratie en het verleden? Echter de huidige CFO ontwikkelt zich steeds meer naar iemand die oog heeft voor de business en de administratie gebruikt om te checken of het business model van de verschillende activiteiten klopt. Hij of zij helpt met goede analyses en het ontwikkelen van de juiste prestatie indicatoren in welke richting de onderneming zich gaat focussen. De CFO als een veredelde boekhouder is volgens mij daarom voltooid verleden tijd zijn.
De moderne, business georiënteerde CFO en innovatie:
Een CFO is nu juist sturend in de energie en focus van de onderneming, en daarmee ook in de energie en focus die gestopt wordt in innovatie. Daarbij hoort het aanjagen van innovatie ook tot het aandachtsgebied van de CFO en wel om de volgende redenen:
- De CFO brengt strategie, operatie en financiën bij elkaar en zorgt voor de verbinding hiertussen.
- De CFO heeft de intelligentie en de business kennis om zaken communiceerbaar en simpel te maken en daarmee tot de kern te komen waar er risico’s zitten t.a.v. de continuïteit.
- De CFO dient vernieuwingen in de markt voor te zijn vanuit zijn risk portefeuille en rekening houdend met disruptieve toetreders.
- Veel van de disruptieve toetreders komen uit ICT-gerelateerde bedrijven. En ICT zit veelal in de portefeuille van de CFO.
Onder innovatie versta ik primair innovatie t.b.v. nieuwe marktkansen en – bedreigingen. Defensieve innovatie door focus op productverbeteringen of nieuwe administratieve systemen zie ik meer als uitvloeisel van de huidige invulling van riskmanagement met focus op kostenbeheersing.
De verschuivende rol van de CFO in een “disruptive” omgeving:
We zien de laatste decennia een steeds duidelijker verschuiving in de rol van de CFO van focus op boekhouding en het verleden naar een sturend leider die vanuit kennis van de business de toekomst van een bedrijf mede bepaalt. De onderneming en haar stakeholders verwachten daarnaast dat de CFO per activiteit de verwachte ontwikkelingen in omzet, marktaandeel en resultaat kan voorspellen. Dit is essentieel in het opbouwen van vertrouwen richting aandeelhouders en banken, zeker wanneer de resultaten onder druk staan. Dit kan alleen vanuit begrip van wat het bestaansrecht is van de klanten en daarmee van de klanten van de klanten. Op het moment dat de CFO dit goed kan invullen, begrijpt deze per definitie welke business dynamieken er binnen deze activiteit spelen en dus welke kansen en risico’s er zijn. Daarmee wordt de CFO sturend. De snelle toetreding van bedrijven als AIRBNB en Uber zijn voorbeelden van wat er gebeurt als bedrijven in bestaande settings hun omgeving niet goed in kaart hebben gebracht en nieuwe innovatieve mogelijkheden niet op waarde hebben kunnen schatten.
Naar mijn mening moet de CFO, vanuit zijn of haar rol als intelligente en communicatief vaardige verbinder, de hoeder zijn wat de strategie van de onderneming is en hoe die wordt geborgd. Dit heeft dus gevolgen voor de marktbenadering en daarmee voor de keuzes waarin wordt geïnvesteerd en waarin niet. Managen is immers niet alleen bepalen wat moet worden gedaan, maar vooral wat er niet behoeft te worden gedaan.
Op basis van de voorgestelde keuzes wat gedaan gaat worden en wat niet, onderzoekt de CFO waar de gaten zijn in de onderneming en vanuit welke hoek nieuwe toetreders zouden kunnen komen. Alleen al om deze vraag te beantwoorden, dient de CFO input te krijgen van experts binnen en buiten de eigen onderneming. Op basis van deze kennis en het stellen van de juiste vragen kan een onderneming disruptieve toetreders voor zijn en hierop anticiperen. De CFO is voor mij primair degene die deze juiste vragen kan en moet stellen. Als het goed is, kan de onderneming zelfs de initiatiefnemer zijn om de spelregels in de markt te wijzigen met disruptieve innovatieve initiatieven.
Daarnaast krijgt de CFO op basis van de actuele resultaten en het matchen daarvan met de voorspelde resultaten inzicht waar en waardoor deze verschillen. Op basis van deze analyse ziet de CFO als eerste waar ontwikkelingen zich voordoen. Dit is weer input voor de risicoanalyses en focus voor innovatie.
Als u twijfelt of deze component van risicomanagement goed is geborgd in uw onderneming of wanneer u over een ander onderwerp wil sparren, wij zijn meer dan graag bereid om hiervoor tijd vrij te maken.